Miras hukuku gerçek kişinin ölümü veya gaipliği halinde bu kişinin malvarlığının kimlere ve nasıl intikal edeceğini düzenleyen hukuk dalıdır.
Kaç Türlü Mirasçı Vardır?
Yasal ve atanmış olmak üzere iki türlü mirasçı vardır.
Tereke Nedir?
Kişiye bağlı olmayan ve mirasçılara intikal edebilen mal varlığına tereke denir.
Atanmış Mirasçı Kimlerdir?
Yasal olarak miras bırakanın mirasçısı olmadığı halde miras bırakanın iradesiyle mirasçı olma hakkına sahip olan mirasçılardır.
Mirasta Mal Paylaşımı ve Derece (Zümre) Sistemi
Medeni Kanun sisteminde kan hısımlarının yasal mirasçı olmasının temelini zümre sistemi (derece sistemi) oluşturur. Medeni Kanun’a göre murisin ölümü ile mirasta mal paylaşımında üç dereceli bir sistem vardır. Mirasta mal paylaşımı sırasında kanuni mirasçı sıfatıyla hak sahibi olabilmek için üç dereceden (zümreden) birinde yer almak gerekir. Kanuni mirasçıları belirlemek için oluşturulmuş derece sisteminin temel özellikleri şunlardır:
Bir önceki derecede (zümrede) mirasçı olması bir sonraki zümrenin mirasçı olmasını engeller. Örneğin, 1. derecede kanuni mirasçılık hakkına sahip altsoy (çocuklar) varsa, 2. Derecede kanuni mirasçılık hakkına sahip olan miras bırakanın anne-babası miras hakkına sahip olamaz.
Zümre içinde ön sıradaki mirasçı, bir alt sıradaki mirasçının mirasçılığını engeller.
Zümre başları ve kök başları hayatta ise altsoyları mirasçı olamaz.
Saklı Paylı Mirasçılar Kimlerdir?
Kural olarak miras bırakan mal varlığı üzerinde ancak kanun alt soy , ana , baba ve eşin miras payının bir kısmını korumuştur. Saklı payı ihlal edilen mirasçılar tenkis davası açarak saklı payı alma hakkına sahiptir.
MİRAS PAYLAŞIMI NASIL YAPILIR? MİRAS PAYLAŞMA DAVASI NEDİR?
Mirasçılar aralarında yapmış oldukları miras paylaşım sözleşmesi ile mirasın ne şekilde paylaştırılacağını kararlaştırabilirler. Bu sözleşmenin yazılı olarak yapılması gerektiği gibi tüm mirasçıların katılımı da zorunludur Mirasçılar miras paylaşımı konusunda bu tip bir sözleşmeyle aralarında anlaşamazlarsa, miras paylaştırma davası açarak mirasın paylaştırılmasını sağlayabilirler.
Bu durumda her mirasçı mirasın paylaşımı için dava açabilecektir. Miras paylaştırma davası tüm mirasçılar davalı gösterilerek açılacaktır. Paylaşma davasının açılması herhangi bir süreye bağlanmamıştır. Yani miras ortaklığı sona ermedikçe mirasın paylaşılması için dava açılabilir.
Ölümden önce miras bırakanın miras paylaşımı hususunda belirleme yapması halinde ise bu belirlemenin vasiyet şartlarına uyup uymadığına bakılması gerekmektedir. Ancak miras bırakanın bu belirlemesinin yukarıda da izah ettiğimiz saklı pay oranlarını aşmaması gerekmektedir. Aksi halde saklı payı aşan kısımlar hakkındaki tasarruflar için tenkis davası açılabilecektir.
MİRAS NE ZAMAN AÇILIR?
Madde 575- Miras, miras bırakanın ölümüyle açılır. Miras bırakanın sağlığında yapmış olduğu mirasla ilgili kazandırmalar ve paylaştırmalar, terekenin ölüm anındaki durumuna göre değerlendirilir.
Kanunda yer verilen ifade olan mirasın açılması ile miras bırakanın malvarlığının mirasçılara intikali, ölüme bağlı tasarrufların gündeme gelmesi söz konusu olmaktadır.
MİRASTAN MAL KAÇIRILMASI DURUMUNDA MİRAS PAYLAŞIMI NASIL YAPILACAKTIR?
Mirastan mal kaçırılması halinde genellikle satış, bağış veya ölünceye kadar bakma sözleşmeleri görünüşte yapılarak mirasçılardan mal kaçırılmaktadır. Bu durumda muris muvazaası davası açılarak kaçırılan mallar terekeye eklenmekte ve miras paylaşımı hukuka uygun şekilde yapılmaktadır.
