Gaziantep’te kebapçılar, lokantalar, pastane-simitçiler, kahvehaneler, kırtasiye, şarküteri sözün özü perakende satış yerleri, müşteri istemedikçe satış belgesi vermemektedir. İşin garip tarafı, alıcı belge istemekten utanmaktadır. Çok yanlış. Satıcı devlete ait Katma Değer Vergisini cebine atmaktan utanmıyor ama alıcı bunu bile bile utanıyor. Bütün bunlar vergide eğitimsiz olmaktır.
Bu çok hem KDV’nin ve buna dayalı olarak da Gelir Vergisinin kaçırılmasının bir yolu oluyor.
Avrupa ülkelerinin çoğunu gezdim. En küçük bedelli mal veya hizmet alındığında ilgili belgeyi hemen elinize tutuşturuyor.
Vergi kaçağının aynı zamanda asgari ücret tespitinde de unsurlardan biri olabiliyor.
Merak ettim, Fransa’da çalışan torunumdan sorularıma cevap aldım. Orada vergi kaçırmanın ağır cezası olduğunu, her satıcının istesen de istemesen de fişi kestiğini öğrendim.
Fransa’da 2024 yılı asgari ücret 1.800 yuro. Fert başına düşen milli gelir 39.300 yura. Asgari ücretlinin yıllık kazancı 1.800 X 12 = 21.600 yuro. Yani asgari ücretliler 2024 yılı milli gelirin 21.600 : 39.300 = %59.5 miktarını alıyor.
Ülkemizde 2024 yılı fert başına düşen milli gelir 15.000 lira; asgari ücret 17.002,12 lira.
Doların 2024 yılı için 34 lira olduğunu düşünerek asgari ücreti dolar bazında hesaplarsak 17.002,12 X 12 = 144.025,44 lira, asgari ücretlinin bir yıllık kazancı ortaya çıkar.
144.025,44 : 34 = 4.236,04 Ülkemizde asgari ücretlinin bir yıllık dolar cinsinden kazancı.
4.236,44 : 15000 = 0,282. Yani asgari ücretliler milli gelirin %28 miktarını alıyor.
Euroyu, dolara çevirdiğimizde, Fransa’da asgari ücretlilerin milli gelirden aldıkları pay %59,5’i de geçer.
İşte iki ülke arasındaki asgari ücretlilerin durumu. Vergi kaçağının mutlaka etkisi vardır. Herkes muntazam vergisini verse, vergi oranlarında düşme ve mükelleflere indirimler muhakkak sağlanır. Mükellef de bazı harcamalarını, gider olarak kaydedebilir.
Okullarımızda, ilkokuldan başlayarak vergi eğitimi verilmelidir. Bu artık bir zorunluluk haline gelmiştir.
Temel’i ambulans şoförü olarak işe alırlar. Temel’i bir hasta için istenilen yere gönderirler. Temel, iki saat sonra dört hasta ile geri gelir. Temel görevlilere durumu açıklar:
Habu ilk sıradaki esas hastadur da. Diğer üçüne ben çarptum.
Orhan YALKIN
