Okulun; iyi donanımlı bireyler yetiştirme, sağlıklı bir okul ikliminde okul toplumunun gelişimine katkı sağlama ve emeğin yeniden üretiminde üzerine düşen rolü oynama gibi amaçlarını gerçekleştirebilmesi için iyi tasarlanmış bir eğitim öğretim ve öğrenme sürecini hayata geçirebilmesi gereklidir. Bu anlamda, öğretmenlerin de kendilerini eğitmeleri ve derinleştirmeleri, gelişmeleri takip edecek mekanizmalara dâhil olmaları, öğrencileri her süreçte gözlemleyebilecek çalışmaları yapmaları ve dinamik bir eğitim-öğretim sürecinin aktif unsurları olmaları çok önemlidir.
Öğretmenlerin, okuldaki öğrenme sürecinde kendilerini geliştirme fırsatlarında biri de mesleki çalışmalardır. Mesleki çalışmalar, öğretmenler arasında “Seminer çalışmaları” olarak bilinmekle beraber mevzuatta şu şeklide yer almaktadır; Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin 38. Maddesinde: “Okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumlarında görevli yönetici ve öğretmenlerin genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon alanlarında, bilgi ve görgülerini artırmak, yeni beceriler kazandırmak, eğitim ve öğretimde karşılaşılan problemlere çözüm yolları bulmak, öğrencinin ve çevrenin ihtiyaçlarına göre plan ve programları hazırlamak ve uygulamak amacıyla derslerin kesiminden temmuz ayının ilk iş gününe, eylül ayının ilk iş gününden derslerin başlangıcına kadar; yıl içinde ise yıllık çalışma programında belirtilen sürelerde mesleki çalışma yapılır.” benzer biçimde Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 87. Maddesinde “Ortaöğretim kurumlarında görevli yönetici ve öğretmenler, derslerin kesimi tarihinden temmuz ayının ilk iş gününe, eylül ayının ilk iş gününden derslerin başlangıç tarihine kadar geçen sürelerde mesleki çalışma yaparlar.”
Bu dönemlerde Milli Eğitim Bakanlığının planlamaları doğrultusunda çeşitli çalışmalar yapılmakta, süreçten en verimli şekilde yararlanılmaya çalışılmaktadır. Ancak okullarda halen görev yapmakta olan bütün meslektaşlarımızın gözlemlediği gibi bu sürecin daha çok yıl sonu işlemlerinin yapıldığı, öğretmenlerin sınıflarını toparladığı, zorunlu canlı yayınların izlendiği zamanlar olarak geçen süreçler olduğu ve açıkçası çok verimli geçtiği söylenemez.
Yapılan araştırmalarda, öğretmen mesleki çalışma programının içeriği, uygulanma süreci, eğitim öğretim süreci ile mesleki gelişime katkısı anlamında, etkili olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenler, mesleki çalışma haftasında yaptıkları mesleki hazırlıkları ve toplantıları yararlı bulmakta; bu sürecin etkililiğini artırmada okul odaklı ve gereksinimlerine uygun mesleki çalışma programlarının uygulanmasını önermektedirler. Okullarda yapılan mesleki çalışmalara yönelik araştırmacıların yaptıkları gözlemlerde bazı okullarda bakım ve tadilatın olduğu, toplantıların gerçekleştirildiği, eğitim-öğretim hazırlık çalışmalarının yapıldığı, öğretmenlerin gruplar halinde sohbet ettikleri bulguları elde edilmiş; rahat, esnek, alışılagelmiş, rutin bir işleyişin söz konusu olduğu, sonucu ortaya çıkmıştır.
Bu tespitler ışığında öğretmenler, mesleki çalışma sürelerinin kısaltılması gerektiğini ve mesleki çalışmaların branşlara yönelik ve uzmanlar eşliğinde uygulamalı olarak yapılması gerektiğini görüşlerinde belirtmişlerdir. Bunun yanı sıra öğretmenlerin mesleki çalışmalarda öğrencilere ve öğretime yönelik, öğretmenin özlük haklarına ve öğretmenlikle ilgili gelişmelere yönelik konuların yer alması gerektiği görüşünde oldukları ve bu çalışmaların kolay ulaşılabilir, öğretmenin bulunduğu ilde ya da sosyal tesislerde yapılmasını istedikleri ortaya çıkmıştır.
Bu sonuçların dikkate alınması ve dönem başlangıcında iki hafta, dönem sonunda iki hafta olmak üzere, çok verimli geçmesi gereken bu sürecin, öğretmenlerin istekleri doğrultusunda planlanması önemlidir.
Eğitim öğretim sürecinde verimsiz geçirilecek bir dakika bile yoktur!
Kaynaklar
Canan ALBEZ, İsa YILDIRIM, Ahmet AYIK. Öğretmenlerin Mesleki Çalışmalarının Etkililik Düzeyinin İncelenmesi.
Mehmet GÜLTEKİN , Emel GÜVEY AKTAY, Işıl GÜLTEKİN. İlköğretimde Mesleki Çalışma (Seminer) Dönemi Uygulamaları
