Serebral palsi, çocukluk çağında en sık görülen ve önemli engellilik nedeni olabilen bir hastalıktır. Dünyada ve ülkemizde en yaygın görülen pediatrik-nörolojik problemlerden biridir. Görülme sıklığı ülkelere göre farklılık göstermekle birlikte yaklaşık olarak her 1000 canlıdan doğumda 2-3 ‘ünde bu problem görülür. Serebral palsi (CP), pediatrik fizyoterapistlerin en yaygın karşılaştıkları nörolojik tablodur.
Serebral palsi gelişmekte olan infakta beyninin doğum öncesi, sırası veya sonrasında kaynaklanan lezyonuna bağlı olarak gelişen, ilerleyici olmayan, motor performanstaki bozukluklarla ilişkili aktivite ve katılım kısıklıklarına neden olan nörogelişimsel hastalığıdır. Serebral palside kaslarda güçsüzlük, kasların aşırı gerginliği, denge kaybı, hareket kaybı, istem dışı hareketler ve postür bozukluğu gibi kas-iskelet problemleri en başta olmakla birlikte ağrı, zeka sorunları, beslenme bozukluğu, salya, uyku bozukluğu, havale, dikkat ve algı bozuklukları, konuşma güçlüğü, işitme ve görme problemleri de görülebilen sorunlardır.
Motor gelişim basamaklarında gecikme serebral palsinin ana bulgusudur. Bebek ve çocuğun ilk yıl içinde normal motor gelişim basamaklarına ulaşmamışsa, anormal kas tonusu yani normalden daha sert veya gevşek kas yapısına sahip, istemsiz kol-bacak bükmeleri gibi hareketleri mevcut, ilkel refleksler gözükmüyor ve yanlış postür (duruş) varsa serebral palsi tanısını kolaylaştıran bulgulardır. Sizde çocuğunuzda bu bulgulardan herhangi birine rastlamışsanız en yakın zamanda hekime başvurmalısınız.
Hekimler, fizyoterapistler, ergoterapistler, dil ve konuşma terapistleri, iş-uğraşı terapistleri, ortopedist ve psikolog serebral palsi tedavi ekibinde yer alarak rehabilitasyon programı yürütülür. Bu tanıya sahip hastalarda tedavi ekibindeki uzmanlar tarafından çeşitli değerlendirmeler yapılarak hastaya uygun tedavi programı hazırlanır. Tedavi programlarının genel amacı, fonksiyonel sonuçları geliştirmek ve günlük yaşama katılımı arttırmak olduğundan dolayı değerlendirmeler sık sık tekrarlanmalı, hastanın ihtiyacı doğrultusunda tedavi programı yeniden şekillendirilmelidir.
Serebral palside genel olarak hareket, refleksler, Eklem hareket açıklığı, kas tonusu, omurga, alt-üst ekstremite, kısalıkta, denge, spastisite, konuşma becerisi, ince motor beceriler ve yürüyüş değerlendirmeleri yapılır. Kuvvetlendirme egzersizleri, postür-germe egzersizleri, ev içi modifikasyonlar, eklem hareket açıklığı arttırma egzersizleri, solunum egzersizleri, iş uğraşı terapisi, denge-koordinasyon eğitimi, konuşma terapisi, elektrik stimülasyonu, sanal gerçeklik uygulamaları, hidroterapi ve nörogelişimsel tedavi yaklaşımları (Bobath) genel olarak serebral palsi tedavisinde yer alır. Bazı hastalarda denge ve koordinasyon problemlerinde ihtiyaç halinde ortezlemeyle desteklenebilir.