Peki, okul kütüphanelerinin yasal durumu bu kadar net ve olumlu; amaçları ve yerine getirdikleri misyon son derece önemli bir durumdayken; okul ve kurumlarımızda baş köşede yer alması gereken kütüphaneler konusunda fiili durum ne?
Ya da bir başka deyişle, okul kütüphaneleri ne durumda?
Bu konuda 2010-2011 MEB Eğitim İstatistiklerine bakıldığında, herhangi bir veriye rastlamak mümkün değil. (Bu konu ile ilgili olarak bilgi edinme hakkı çerçevesinde MEB’e başvuru yapacağım)
Türkiye’de okul kütüphanelerinin durumuyla ilgili olarak Terakki Vakfı Okullarından Osman Torun katıldığı bir panelde; 2005 yılı itibariyle Türkiye’de 42233 okulun olduğunu, 2008 itibariyle 18830 okul kütüphanesinin bulunduğunu ve bu okul kütüphanelerinin 1327′sinin özel okullarda olduğunu belirtmiştir.
Bugün itibarıyla bakıldığında, okul kütüphanelerinin sayısının arttığını ve tam kapasite ile kullanıldığını söyleyemeyiz. Aksine, uygulanan personel politikaları nedeniyle, MEB’de memur ve hizmetli sayısında hızla azalma olmuş, genel idari hizmetlerin yürütülmesinde ve okullarda memur görevlendirilmesinin zorluklar yaşanmış, bu durum okul kütüphanelerine de olumsuz yansımıştır.
Konunun uzmanlık gerektiren bir iş olması ve ek yük getirmesi nedeniyle, okul ve kurum yöneticileri kütüphanelerden uzak durmuş, denetimlerde “kütüphanemiz var” dedirtecek kadar kütüphanelerle ilgilenilmiş; eğitim sistemimizde yaşanan değişim ve dönüşüm nedeniyle okullarda kütüphane olarak belirlenen derslikler sınıflara dönüştürülmüş, varolan kütüphaneler de bakımsızlık, ilgisizlik ve kitap yenilenmemesi nedeniyle atıl duruma düşmüştür.
Toplumlar kültürlü oldukları ve eğitime gereken önemi verdikleri ölçüde kendilerini başka toplumlara kabul ettirebilirler. Eğitilmiş insan gücü ise eğitim kurumlarının ayrılmaz bir parçası olan kütüphaneler ile mümkün olacaktır. Araştıran, kendini yetiştiren, kendine sunulan bilgiyle yetinmeyip daha fazla bilgiyi nereden nasıl bulacağını sorgulayan insanların yetiştirilmesinde ve okuma alışkanlığının kazandırılmasında okul kütüphanelerinin önemi çok büyüktür.
Bu nedenle MEB’in, zaten yasal altyapısı bulunan okul kütüphaneleri konusunu, yasal mevzuatının gerektirdiği ölçüde gündemine alması ve okul kütüphaneleri konusuna gereken önemi vermesi gereklidir.
*Bu yazıda sadece Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve kurumlardaki kütüphaneler incelenmiştir.