2023-2024 Öğretim Yılının başlamasına günler kala basına ve sosyal medyaya yansıyan birçok haberde öğretmenlerin başta ekonomik ve mesleki sorunlar olmak üzere birçok konu nedeniyle moral bozukluğu, tükenmişlik ve motivasyonsuzluk yaşadığı iddia ediliyor.
Bu anlamda güdülenme, harekete geçme, harekete geçiren güç ve isteklendirme anlamına gelen motivasyon kavramı birçok araştırmacı tarafından farklı şekilde tanımlanmıştır. Bu tanımlardan bazıları şu şekildedir;
-Bireyi, bir eylemi yapması için harekete geçiren güçtür.
-Bireyin, eyleminin yönünü, gücünü ve öncelik sırasını belirleyen iç ve dış dürtücünün etkisiyle eyleme geçmesidir.
-Kişiyi olumlu ya da olumsuz davranışlara sevk eden ve isteklerine ulaşmasını sağlayan güçtür.
-İstekleri, arzuları, ihtiyaçları, dürtüleri ve ilgileri kapsayan genel bir kavram olarak davranışa enerji ve yön vermektir.
Motivasyon içsel, dışsal ve motivasyonsuzluk olarak sınıflanmakta ve özellikle öğretmenlerin içsel motivasyona sahip olmasının meslek hayatı ve yaşam üzerinden olumlu etkisinden söz edilmektedir. Ancak öğretmen motivasyonunu etki eden faktörlere baktığımızda genellikle öğretmenin iradesinin dışında birçok faktörün etkili olduğunu görürüz. Bu faktörleri sıralayacak olursak;
1-Ekonomik faktörler ve ücretler.
2-Teşvik ve ödüllendirme sistemindeki adaletsizlikler.
3-Aşırı sorumluluk, ders yükü ve kurum beklentilerinin olmaması.
4-Tanınma, prestij ve takdir edilmeme faktörleri.
5-Zaman yönetiminde düzensizlik ve yoğunluk.
6-Okul yönetimine ve ailelere devamlı hesap verme durumu.
7-Öğretmenlerin kariyer gelişim olanaklarının olmaması veya yetersiz olması.
8-Öğretim materyallerinin olmaması veya kısıtlı olması.
9-Mesleki tükenmişlik ve iş doyumsuzluğu.
10-Öğretmenin yapısından kaynaklanan mesleki, kültürel, sosyal ve iletişimsel yetersizlikler sonucu oluşan içsel motivasyon eksikliği.
11-Sürekli değişen eğitim yönetimleri ve sistemleri.
12-Okul yönetimi ve ailelerle iletişimin yetersiz olması veya problemli olması.
13-Çalşıma hayatının kalitesizliği.
14-Öğretmen özerkliğine sürekli müdahale edilmesi ve yönetime katılımda eksiklik.
Bu faktörlerin çok azı öğretmenin müdahale edebileceği ve düzeltebileceği faktörlerdir. Bu nedenle öğretmenler bir yandan bu dışsal faktörlerin düzeltilmesi için mücadele ederken, bir yandan da kendi içsel motivasyonlarını sağlamak zorundadır.