Mirasbırakan sağ iken bir ya da birkaç mirasçısını mağdur ederek diğer mirasçısına ya da mirasçılarına tapuda devir işlemi yapması ya da satış yoluyla devrini gerçekleştirmesi işlemine “Muris Muvazaası” denir.
Mirasbırakanın gerçek iradesi bağışlama olmasına rağmen resmi olarak tapuda satış işlemi yapılması ve yapılan satış işleminin iradesi bağış niteliğinde ise bu durum resmi şekil şartını taşımadığından iptali gerekir.
Mirasbırakan diğer mirasçılarından mirastan tamamen veya kısmen mahrum bırakmak amacıyla tapuda “Satış” şeklinde yapar ise ayrı bir usul, “Bağış” şeklinde yapar ise ayrı bir usule tabidir. Mirasçısına para vermek suretiyle mal sahibi olmasını sağlaması farklı bir konuyu baz alır. “Ölünceye kadar bakma sözleşmesi” yapmak suretiyle mirasçısına mal ya da başka bir edim vermesi ise bambaşka bir konudur.
Muris muvazaasının iptali için açılan davada mirasbırakanın mutlaka vefat etmiş olması gerekmektedir.
Mirasbırakanın ölümünden itibaren 1 yıl içerisinde “tenkis” davası açılabilir.
Mirasbırakanın ölümünden itibaren süresiz olarak “muvazaa” davası açılabilir.
Eğer ki “Satış” yolu ile muvazaa yapıldıysa “Muris muvazaasına” dayalı Tapu İptal ve Tescil Davası açılmalıdır.
Satış yolu ile bir muvazaa yapıldığı zaman bu tasarruf şekil şartına uymadığından dolayı %100 iptal edilecektir.
Eğer ki “Bağış” yolu ile muvazaa yapıldıysa o zaman “Denkleştirme” devreye girer. Saklı payı ihlal edilen mirasçı Tapu İptali ve Tescil davası şeklinde “Muris Muvazaası” davası açılabileceği gibi (ki bu dava türü daha yorucudur) “Tenkis davası” da açılabilir.
Bu dava açıldığı zaman muvazaanın yapıldığını ispat edebilmek için;
Mirasbırakanın bu malı satmaya ihtiyacı var mıydı? Alan kişinin bu malı satın almaya gücü var mıydı?İhtimallerini dikkate almak gerekir.
Bu davalar mirasbırakanın son yerleşim yerindeki “Asliye Hukuk Mahkemesinde” görülür.