Yıllardır ilkokul ve ortaokullara kayıtlar konusunda, yaz aylarından başlayarak bir kayıt süreci tartışması yaşanır! Şöyle ki, okul öncesi, ilkokul ve ortaokullara kayıtlar, “Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim Ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin 11.maddesine göre yapılır. Bu madde, “Okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumlarında yeni kayıtlar, temmuz ayının ilk iş gününde başlar. Kayıt işlemi, 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu hükümlerince oluşturulan ulusal adres veri tabanındaki yerleşim yeri adres bilgileri esas alınarak, e-Okul sistemi üzerinden yapılır. Kayıt işlemleri sırasında veliden herhangi bir belge talep edilmez.” hükmünü içermektedir.
Bu maddeye göre okulların kayıt havuzuna düşen öğrenciler, okul yöneticileri tarafından, velinin, okula yaptığı bağış miktarına göre; ilkokullarda veli profiline (Maddi durum, eğitim durumu vb.), ortaokullarda, öğrencilerin başarı seviyelerine göre sınıflar oluşturularak, eğitim-öğretime başlanırdı. Bu durum, hem ilkokullarda, hem de ortaokullarda çeşitli açılardan dezavantajlı öğrencilerin aleyhine bir sınıf/şube yapılanması ortaya çıkarırdı.
MEB, bu adaletsiz durumu ortadan kaldırmak için 9 Ağustos 2024 tarihinde, “Milli Eğitim Bakanlığı İlkokul 1. Sınıf Şubeleri ile Sınıf Öğretmenlerinin ve Ortaokul 5. Sınıf Şubelerinin E-Okul Üzerinden Belirlenmesine İlişkin Yönerge” yayımladı. Yönergeye göre öğrenciler şu ölçütlere göre şubelere dağıtılacaktır;
a) İlkokul 1. sınıflar için 5 yaş grubunda okul öncesi kademesinde eğitim alması.
b) Ortaokul 5. sınıflar için BİLSEM öğrencisi olması.
c) Ortaokul 5. sınıflar için 4. sınıfı özel okulda tamamlamış olması.
ç) Ortaokul 5. sınıflar için İlkokulda Yetiştirme Programı (İYEP) kapsamında olması.
d) MEBBİS-RAM Modülü üzerinde tanımlı özel eğitim/kaynaştırma öğrencisi olması.
e) Yabancı uyruklu öğrenci olması.
f) Anne ve/veya babasının vefat etmiş olması.
g) Anne/babanın boşanmış olması.
ğ) Aynı sınıf seviyesinde kayıt olacak kardeşinin bulunması.
h) Aynı isimde birden fazla öğrenci bulunması.
ı) Bir önceki eğitim ve öğretim yılında sürekli devamsız olması, veli isteği ile ya da şube öğretmenler kurulu kararı ile sınıf tekrarına bırakılmış olması.
Veliler, kura sonucunu çeşitli nedenlerle beğenmediğinde yılda bir defaya mahsus olmak üzere şube değişikliği talebinde bulunabileceklerdir. Bu durumda aşağıdaki süreç işleyecektir;
1) Veli geçerli bir gerekçe ile şube değişikliği için yazılı talepte bulunabilir.
2) Okul müdürlüklerince, öğrenci ve velilerine eğitim ve öğretim yılı içerisinde sadece 1 (bir) defaya mahsus şube değiştirme haklarının bulunduğu, şube değişikliği yapılan öğrencilerin önceki şubelerine tekrar dönemeyeceklerine dair bilgilendirme yapılacaktır.
3) Okul müdürlüklerince, şube değiştirme talebi bulunan velilerin yazılı talepleri rehberlik servislerine yönlendirilecektir.
4) Rehberlik servisince yapılan değerlendirme sonucunda, şube değişikliği talebi uygun görülenler hakkında hazırlanan gerekçeli görüş raporları ve varsa ekleri, dilekçe alındıktan sonraki en geç 5 (beş) iş gününü takip eden ilk perşembe günü mesai bitimine kadar okul müdürlüklerine yazılı olarak bildirilecektir.
5) Okul müdürlüklerince her hafta cuma günü mesai bitimine kadar “Rehberlik Servisince Onaylanan Öğrenci Şube Değiştirme” ekranı üzerindeki sınıf/şube listesinde işlem yapılacak öğrenci seçilerek “Şube Değişikliği Onaylanan Öğrencinin Yeni Şubesini Belirle” butonu kullanılmak suretiyle e-Okul tarafından otomatik olarak yeni şubeye aktarılacaktır.
6) Okulda rehberlik servisinin bulunmaması durumunda rehberlik servisinin yapması gereken iş ve işlemler rehberlik ve araştırma merkezi müdürlükleri tarafından yürütülecektir.
7) Öğrenci velilerinden yazılı olarak gelen şube değişikliği talep dilekçesi, rehberlik servislerinin gerekçeli görüş raporları ve varsa ekleri ve benzeri tüm evraklar 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu çerçevesinde gizlilik esaslarına riayet edilerek en az 4 (dört) yıl boyunca okul müdürlüklerince saklı tutulacaktır.
Milli Eğitim Bakanlığının, okul öncesi, ilkokul ve ortaokullarda sınıf ve şube seçimini merkezden yapacak olması çok önemli ve olumludur ancak yılda bir defa da olsa sınıf, şube değişikliğini okul rehberlik servislerine bırakması çeşitli suiistimallerin önünü açabilecektir.