Kurban bayramı boyunca sağlıklı ve doğru beslenerek bu güzel günleri çok daha keyifli hale getirebilriz. Özellikle bu dönemde kırmızı etin tüketim miktarı ve sıklığı artmaktadır. Bu özel günleri sağlıkla geçirmek için özellikle Kalp-damar hastaları, diyabet hastaları, hipertansiyon hastaları ve böbrek hastaları ekstra dikkat etmesi gereken gruplardır. Ayrıca sağlıklı bireylerde bu dönemde dikkatli beslenmediğinde sindirim problemleri midede şişkinlik, ağrı, kabızlık, kalp çarpıntısı ve tansiyon yükselmesi gibi sağlık problemleriyle karşılaşabilirler.
Alınması gereken önlemlerin herkes için geçerli olduğu unutulmayıp kurban bayramında da; sağlıklı beslenmenin temel prensiplerine, yiyecek seçimine, porsiyon kontrolüne ve besin gruplarının dengeli dağılımına her zaman özen gösterilmelidir.
Etler sindirimi zor olan besinlerdir. Yeni kesilmiş hayvanların etlerindeki sertlik, hem pişirmede hem de sindirimde zorluğa yol açar. Bu nedenle özellikle mide-bağırsak hastalığı olan kişiler kurban etlerini hemen tüketmemeli, buzdolabında en az 24 saat beklettikten sonra, haşlama veya ızgarada pişirme yöntemiyle pişirerek tüketmelidir. O yüzden et tüketimini diğer günlere bırakıp, ilk gün yumurta, peynir, söğüş sebzeler, taze yeşillikler, tam tahıllı ekmek gibi besinlerle sağlıklı bir kahvaltı tercih etmeniz daha iyi bir seçenek olabilir. Kırmızı et; iyi kalite hayvansal proteinin yanı sıra, demir, çinko, fosfor, magnezyum mineralleri ile B12, B6, B1 ve A vitaminlerini içermektedir. C vitamini içermediği için sebze, salata gibi C vitamini içeriği yüksek besinlerle tüketilmesi, demir emilimini de arttırması nedeniyle daha yararlı olacaktır. Etin yanında sindirim sisteminizin çalışmasına yardımcı olacak yüksek lif içeriğine sahip sebze, tam tahıllı ekmek, probiyotik yoğurt gibi besinleri tercih etmeniz hem besin çeşitliliğini sağlayacak hem de sindirim problemlerleri ile karşılaşmamanıza yardımcı olacaktır. Kırmızı et öğle öğününde tüketilmeli, akşam öğününde ise sebze, kuru baklagil gibi posa içeriği yüksek yemekler tercih edilmelidir Sakatatlar kolesterol ve doymuş yağ yönünden oldukça zengindirler. Bu nedenle tüketim miktarlarına dikkat edilmelidir. Özellikle kolesterol ve kalp hastalarının tüketmemeleri daha iyi olacaktır. Pişirme yöntemi olarak; haşlama, fırınlama ve ızgara gibi yöntemler tercih edilmeli, kızartmalardan ve kavurma yönteminden kaçınılmalıdır. Etle yapılan yemekler kendi yağı ile pişirilmeli ve ilave yağ eklenmemelidir. Etler mangalda yapılacaksa; kömürleşecek şekilde kızarmamasına dikkat edin. Kömürleşen etler her zaman kanser riski taşır, aynı zamanda etin ateşe yakın olması B1, B12, folik asit gibi vitaminlerin kaybına yol açmaktadır. Etlerin saklanması; büyük parçalar şeklinde değil kıyma, kuşbaşı gibi küçük parçalara ayrılıp, tek pişirimlik miktarlara bölünüp, buzdolabı poşetlerine koyularak buzdolaplarının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalıdır. Buzdolabında -2 derecede 1-2 hafta, derin dondurucuda ise -18 derecede daha uzun süre etler saklanabilmektedir.Pişirmek için buzluktan çıkartılan etler, ‘oda ısısında açıkta bırakılacak şekilde değil’,yine buzdolabının alt raflarına indirilerek çözdürülmeli, çözdürülen et hemen pişirilmeli, tekrar dondurulmamalıdır. Veteriner kontrolü olmayan ve uygun koşullarda kesilmeyen kurbanlık hayvanlardan insanlara tenya, salmonella, tüberküloz, şarbon gibi hastalıkların bulaşma riski yüksektir. Günlük (2-2.5 lt) su tüketimine dikkat edilmelidir. Bayramlarda karşılaştığımız bir diğer önemli sorun ise fazla miktarda tatlı tüketimidir. Yüksek miktarda yağ ve şeker içeren hamur tatlıları yerine sütlü ve meyveli tatlıları tercih etmeniz daha doğru bir seçim olacaktır. Son olarak; bayramlarda da yeterli ve dengeli beslenme ilkelerine uygun miktarda et tüketirken çeşitlilik yaratmak için, diğer besin grupları olan ‘süt grubu’, ‘ekmek grubu’, ‘sebze grubu’ ve ‘meyve grubu’ besinleri ile aynı öğünde birlikte tüketmeye özen gösterilmelidir.
Sağlıklı ve huzurlu bayramlar diliyorum…
Dyt. Zeynep Kaya