AFRİN ÇAYI
”Afrin Çayı” Gaziantep şehir merkezinin batısından, Şahinbey ilçesine bağlı, Damlacık (Çakal) Mahallesi sınırlarında bulunan Külecik dağından doğarak, Akdeniz’e dökülen çayın ismidir.
Gaziantep platosunda bulunan diğer Alleben, Karasu deresi, Ardıl çayı, Merziban Çayı gibi en fazla su taşıyan çaylardan biridir.
Afrin çayı Damlacık köyüne kadar, “Karadede deresi ve Boz arfin” sularını alır. Damlacık ile Zülfiar köyleri yakınlarında “Zülfükar baraj gölünü oluşturan bu suyun yöredeki ismi “Bozafrin’dir”
” Çakal, Cartıl, Tıknatan köyleri üzerinden geçerek Akpınar köyü yakınlarında “Burç göletini” de oluşturan Arfin çayı, Şahinbey ilçe sınırları içindeki üçüncü baraj göledini de oluşturmak için yoluna devam eder.
BURÇ GÖLETİ
Afrin Çayı üzerine kurulmuş, Burç Göledi yakınlarında bulunan “Burç Kasabasının” ismini taşımaktadır.
Burç göleti Gaziantep Burç mahallesinin kuzeybatısında Afrin çayı havzasına kurulmuş, 2150 dekar alana sahip sulama projesidir. Gaziantep’e uzaklığı 22 km dir. Gölet altındaki köylere ait arazileri sulamak için yapılmıştır.
Afrin çayı, bu gölet altında Akpınar ve Burç pınarı sularını da alır. Belen köy ile Hacı Aslan köyleri arasına kadar geçtiği yerlerde küçük bentler vasıtasıyla yine sulama görevini yapar.
Çay üzerinde koyunlarını otlatan çobanlar, yine arfin çayına akan bir pınarın başında, bana Afrin’in nimetlerini anlatmaktan bıkmadılar. Bırakın arazilerini sulamalarını, su nedeniyle bolluk ve bereketi, oltalarıyla avladıkları balıkları öğün olarak kullandıklarını anlatıyorlar.
Bilindiği gibi öğün: Pay, zaman, kez, defa anlamında kullanılan bir sözcüktür. Gaziantep yöresindeki anlamı ise: Bir günde üç kere yenilen yemek zamanına verilen addır.
Çobanlar “Bu gün şansınızdan balık yok” diyorlar ama “Azık” denilen yemek çıkınlarını önüme açmadan edemiyorlar.
Burç Mahallesi yakınlarında Afrin çayını takibe devam ediyoruz. Afrin, az aşağıda “Haci aslan Barajını” da oluşturuyor.
Hacı Aslan Baraj gölü Gaziantep’in batısında Sırasöğüt (Hezzek) ve Hacıaslan köyleri arasında bulunmaktadır.
Haci Aslan Köyünde konuştuğum köylüler: “Hacı aslan barajından sekiz adet köyün faydalandığını” söylemektedirler. Yani, sekiz adet köyün arazileri bu baraj vasıtasıyla sulanırmış. Balıkçılık ve görünümü, yani, doğa güzelliğini konuşmadık bile…
İşte tam burada, Tiyekli köyünün altından geçen Afrin, Gaziantep (Şahinbey ilçesi) sınırlarını aşarak Kilis ili topraklarına geçer. Bildiğim kadarıyla Yastıca, Çiraz, Ravanda (Belen özü) Köyleri üzerinden geçmektedir.
Onu Ravanda Kalesine kadar izleyebiliyorum.
Afrin Çayı Ravanda Kalesi altından geçerek Kilis ili sınırlarına giriyor.
Afrin Çayı, taşıdığı su miktarı ve havza genişliği ile yörenin (Kilis, Gaziantep) en önemli akarsuyu konumundadır. Sadece Kilis il sınırları içinde 70 km yol almaktadır. Çay, Suriye topraklarında Sabun suyu ile karışarak bir Baraj daha oluşturmaktadır. Sonra da, Asi Nehrine dökülür. Daha sonra Akdeniz…
Afrin Çayı sadece Gaziantep Şahinbey ilçesi sınırları içinde üç adet Baraj göleti oluşturan, binlerce dönümlük araziyi sulayan Şahinbey ilçesinin önemli akarsularındandır.