Ülkemizde öğrenci, öğretmen, veli ve okul yönetiminden oluşan okul toplumunun hemen hemen tümü tarafından, ilk ve ortaöğretimde, haftalık ders çizelgesinde yer alan ders saatlerinin uzunluğundan söz edilir.  

Öğretmenler, ders saatlerinin fazlalığından dolayı haftalık iş yükünün yoğun olduğunu; veliler, öğrencilerin ders yükü altında ezildiğini; öğrenciler, derslerden başını kaldıramadıklarını ve okul yönetimleri de bu fazlalıktan dolayı sosyal-kültürel etkinliklere yeterince zaman ayıramadıklarını ileri sürer. 

Durum gerçekten böyle midir? 

Yani, Türkiye’de ders saatleri, bir başka ifadeyle, okullarda öğretime ayrılan süre gerçekten fazla mıdır? 

Bu konuda sağlıklı bir değerlendirme yapabilmek için üyesi olduğumuz uluslararası kuruluşlara üye ülkelerdeki öğretime ayrılan süre ile bizdeki durumu karşılaştırmak gerekiyor. Eğitim konusunda ilk akla gelen uluslararası kuruluşlar ise OECD ve AB ülkeleri. 

TEDMEM (2016), bu konuyu, “Ders Saatleri: Ne Kadar Az Ne Kadar Fazla?” başlıklı araştırmasıyla, detaylı bir şekilde ortaya koymuş. Araştırmada bulgularına göre; 

-Türkiye’de ilkokulda temel becerileri kazandırmaya yönelik derslerin toplam ders saati içindeki oranı OECD ve AB ülkeleri ortalaması civarındadır. AB ülkelerinde ilkokulda temel derslerin toplam haftalık öğretim süresi içindeki oranı ortalama 60, Türkiye’de ise 57’dir. 

-Türkiye’de ortaokulda temel becerileri kazandırmaya yönelik derslerin toplam ders saati içindeki oranı AB ülkeleri ortalamasının altındadır. Ortaokul düzeyinde temel derslere ayrılan öğretim süresinin toplam öğretim süresi içindeki payı AB ülkeleri ortalaması 56 iken Türkiye 48 ile bu oranın en düşük olduğu ülkelerden biridir. 

-Türkiye’de ilköğretim süresince bazı derslere ayrılan toplam öğretim süresi AB ülkeleri ortalamasının altında kalmaktadır. Zorunlu eğitimin ilk sekiz yılı içinde dersler bazında toplam öğretim süreleri karşılaştırıldığında Türkiye’de öğrenciler; 

-Okuma ve yazmada 1392 saat öğretim süresi ile 1284 saat olan AB ülkeleri ortalamasından 108 saat daha fazla, 

-Matematik alanında 960 saat öğretim süresi ile 975 saat olan AB ülkeleri ortalamasından 15 saat daha az, 

-Fen Bilimleri alanında 528 saat öğretim süresi ile 579 saat olan AB ülkeleri ortalamasından 51 saat daha az, 

-Yabancı Dil öğretiminde 480 saat öğretim süresi ile 499 saat olan AB ülkeleri ortalamasından 19 saat daha az, 

-Sosyal Bilgiler alanında 264 saat öğretim süresi ile 452 saat olan AB ülkeleri ortalamasından 188 saat daha az, 

-Sağlık ve Beden Eğitimi alanında 600 saat öğretim süresi ile 577 saat olan AB ülkeleri ortalamasından 23 saat daha fazla öğretim görmektedir. Türkiye’de temel eğitimin ilk sekiz yılı süresince sadece dil öğretimi (Türkçe), beden eğitimi ve spor ile seçmeli dersler alanlarına ayrılan öğretim süreleri AB ülkeleri ortalamasının üzerindedir. Matematik, fen bilimleri, yabancı dil, sosyal bilgiler, müzik ve sanat alanlarında ise AB ülkeleri ortalamasının altında kalmaktadır. Özellikle sosyal bilgiler, müzik ve sanat alanlarında öğretime ayrılan süreler AB ülkeleri ortalamasına göre daha düşük kalmaktadır. 

Görüldüğü gibi, Türkiye’de öğretime ayrılan sürenin diğer ülkelerde öğretime ayrılan süreden daha fazla olduğu söylemi uluslararası karşılaştırmaların sonuçları ile çelişmektedir. Bu bulgu Türkiye’de ders saatlerine ilişkin tartışmaların bilgiden çok algı üzerinden yapıldığı düşüncesini kuvvetlendirmektedir. 

Kaynaklar 

TEDMEM. (2016). DERS SAATLERİ:Ne Kadar Az Ne Kadar Fazla?